Pamiętacie, kiedy iPhone był najlepszą przenośną konsolą indie – i wcale nie musiał udawać, że jest czymś więcej niż telefonem? Kiedy gesty, żyroskop i jeden kciuk potrafiły zrobić z gry mały cud?
Dzisiejszy App Store to las neonowych banerów, subskrypcji i gier, które bardziej przypominają kombajny monetyzacji niż pomysły. Tym milsza jest wiadomość, że Simogo – studio od Sayonara Wild Hearts i Lorelei and the Laser Eyes – otworzyło kapsułę czasu. Ich Simogo Legacy Collection to siedem tytułów z lat 2010-2015, przeniesionych na Switcha i PC, które pachną złotą erą iPhone’owego grania. To nie tylko powrót do starych hitów; to przypomnienie, jak mobilność kiedyś brzmiała, wyglądała i klikała.
Dla branży to ważne jak konserwacja starych taśm filmowych: gry mobilne rzadko doczekują się troskliwego remasteru, częściej po prostu przepadają w systemowych aktualizacjach i decyzjach księgowych. Simogo pokazuje, że da się zachować ducha „dotykowego designu” i przenieść go na platformy, które nie zjadają gier po dwóch wersjach iOS.
Co było tak wyjątkowego w tamtej erze? Po pierwsze: dotyk jako fundament, nie dodatek. Wczesne gry studia to projektowanie „od ekranu w górę”, a nie „od pada w dół”. Beat Sneak Bandit uczył, że rytm to mechanika, a nie tylko podkład muzyczny. Year Walk międlił folklor w klaustrofobicznych gestach, zanim „folk horror” stał się tagiem na Netflixie. Device 6 udowadniał, że tekst potrafi być labiryntem, a nie tylko ścianą liter. A Bumpy Road i Kosmo Spin przypominały, że jeden kciuk może mieć charakter i poczucie humoru.
Najbardziej uderza skala różnorodności. The Verge trafnie zauważa, że trudno uwierzyć, iż to wyszło spod jednej ręki: od skocznych łamigłówek, przez interaktywne opowieści, po senną poezję The Sailor’s Dream. I to wszystko w pięć lat. W epoce, gdy większość mobilnych studiów zaczęła mierzyć „sukces” w wykresach retencji D1, D7 i ARPDAU, Simogo mierzyło go w ciekawości.
Dlaczego to się skończyło? Bo App Store dorósł, a razem z nim budżety, marketing i koszty pozyskania użytkownika. Gdy reklama okazała się droższa niż sama gra, „premium” zaczęło znaczyć „egzotyczne”. Systemowe porządki Apple (pamiętna czystka 32-bitowych aplikacji), rotacje API i zmiany w politykach sprawiły, że wiele świetnych gier po prostu przestało działać. Twórcy przenieśli się tam, gdzie podłoga mniej się rusza – na PC i Switcha. I tak dochodzimy do dzisiejszego paradoksu: by zagrać w najlepsze gry z iPhone’a, odpalasz konsolę Nintendo albo peceta.
To akurat ma sens. Przeniesienie na Switcha i Steam to nie tylko „więcej odbiorców”. To też lepsza gwarancja, że za kilka lat wciąż da się uruchomić te tytuły. Dla gier, które bazują na dotyku, brzmi to jak problem – ale nie musi. Switch ma ekran dotykowy, a mysz i trackpad potrafią symulować gest z większą gracją niż kiedykolwiek. Sedno tych projektów tkwi w konstrukcji: w rytmie interakcji, w architekturze zagadek, w sposobie prowadzenia wzroku i uwagi. To działa, nawet bez powiadomień push i multitaskingu w tle.
Simogo Legacy Collection jest też dobrą lekcją designu. Tak się kiedyś myślało o mobile: ograniczenia były paliwem, nie kajdanami. Brak przycisków oznaczał, że każdy gest musi coś znaczy; brak 60-godzinnej kampanii – że każda minuta ma sens. To nie nostalgiczna mgiełka, to konkret. Gry z tej paczki są krótkie, ale gęste. Estetyczne, ale nie udające prestiżu. Inteligentne, ale nie napuszone. Krótko: wciąż świeże.
Czy to zapowiedź powrotu „dawnego” mobilnego grania? Nie. Świat poszedł w wieloletnie serwisy, przepustki sezonowe i produkcje AAA za darmo. I dobrze – to też ma swoje zalety. Ale równolegle żyje inny nurt: mniejsze, wymyślne rzeczy, które nie potrzebują sklepu z monetami, by być opłacalne. Dziś ich miejscem jest często Switch lub PC. Szkoda, że iOS nie jest już naturalnym domem dla takich eksperymentów, ale może to cena „dorosłości” platformy.
Ironicznie, najbardziej „mobilne” gry Simogo najlepiej oddychają… z dala od telefonu. Gdy znikają reklamy, ścigać nie trzeba „dziennych misji”, a opowieść rozgrywa się w rytmie, który wybierasz ty, wychodzi na jaw to, co było ukryte pod ikoną aplikacji: wyczucie formy, odwaga w skracaniu i dyscyplina. Tego nie kupisz w paczce gemów.
Warto więc potraktować tę kolekcję jak love letter do czasów, gdy iPhone gaming miał własną tożsamość, a nie tylko „mobilny port” czegokolwiek. To list napisany ładnym pismem, bez poprawek korektora, przypominający, że technologia jest ciekawa nie dlatego, że jest szybka, ale dlatego, że daje nowe gesty – dosłownie i w przenośni.
Czy wrócimy jeszcze do momentu, w którym kciuk decyduje o poezji, a nie o mikropłatności? Nie wiem. Ale wiem, że dobrze jest mieć tę kapsułę czasu pod ręką. Choćby po to, by pamiętać, że „telefonowe” nie musi znaczyć „jednorazowe”.
